Podstawowa zasada wynikająca z przepisów prawa, ale także zwyczajnych stosunków międzyludzkich zakłada, żezawierając jakąkolwiek umowę, należy się z niej wywiązać. Podczas zawierania takiej umowy jest to niejako oczywiste, ale problem pojawia się wtedy, kiedy jedna ze stron nie wywiąże się ze swojego zadania należycie albo w ogóle. Co wtedy zrobić?Czy należy nam się odszkodowanie z tego tytułu i jak je uzyskać?
Jak często zawieramy umowy?
Umowy różnego rodzaju zawieramy dużo częściej, niż nam się wydaje, wiele z nich zawieramy, nawet o tym nie wiedząc. Wynika to z faktu, że zawarcie samej umowy kojarzy nam się z formalnościami czy podpisami. Tymczasemduża część umów zawierana jest w sposób nieformalny za pomocą poczty e-maila, formularza zamówienia czy zwykłej nawet zwykłej rozmowy bez względu na jej rodzaj. Bardzo ważna jest zatem świadomość, że również takie umowy nieformalne są ważne i należy się z nich wywiązywać. Za ich niewykonanie lub wykonanie nienależyte trzeba się zatem spodziewać pewnychokreślonych prawem konsekwencji.
Jaka odpowiedzialność?
Jak wspomnieliśmy, zawierając umowę, jedna strona zobowiązuje się na rzecz drugiej stronyspełnić określone świadczenie. Jeżeli wykonawca świadczenia wywiąże się ze zobowiązania wynikającego z umowy, ta zwykle wygasa. Jednak w sytuacji, gdy jedna ze stron w ogóle nie wykona świadczenia lub wykona je nieprawidłowo, będzie z pewnością pociągnięta do odpowiedzialności za niewywiązanie się z zawartej umowy. Niewykonanie umowy ma miejsce wówczas, gdy świadczenie zawarte w umowie w ogóle nie zostanie spełnione. Jeżeli natomiast wykonawca świadczenia podjął się czynności określonych w umowie i je wykonał, ale w sposób niezgodny z umową, wówczas umowę uznaje się za wykonaną nienależycie. W takiej sytuacji i zgodnie z przepisami dłużnik, czyli ten, który ma nam coś wyświadczyć,obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Wynika to bardzo jasno z Kodeksu cywilnego. Art. 471, który stanowi, iż:Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Kara umowna i odszkodowanie
Właściwie każda umowa ma na celu przede wszystkim jak najlepsze zabezpieczenie interesów obu stron. Dlatego często w umowie takiej jasnozaznaczona jest kara umowna za odstąpienie od umowy lub też nienależyte jej wykonanie. Ustalenie w treści umowy kary za niewywiązanie się z obowiązków jednej ze stron ułatwia dochodzenie wypłaty odszkodowania również na drodze sądowej. Wynika to z faktu, że obie strony podpisując umowę, zaakceptowały jej treść i rozumieją odpowiedzialność, jaka wynika z jej niezrealizowania. Jeżeli w umowie nie określono wysokości kary umownej,wierzyciel wciąż ma prawo ubiegania się o odszkodowanie od dłużnika, który nienależycie bądź też w ogóle nie wywiązał się z zadań nałożonych na niego przez umowę. Odszkodowania wówczas dochodzi się na drodze sądowej.
Pozew w sprawie o zapłatę odszkodowania
W momencie, w którym sprawa o odszkodowanie musi trafić do sądu, rozpoczyna się cały proces prawny. Pierwszym krokiem jestzłożenie pozwu w sprawie o zapłatę odszkodowania, a pozew taki jest pismem procesowym wszczynającym postępowanie procesowe.Pozew – co oczywiste - powinien zostać złożony do właściwego wydziału oraz właściwego sądu.Sprawy o zapłatę odszkodowania w oparciu o treść art. 471 k.c. rozpoznawane są w trybie procesowym. Sprawa może zostać rozpoznana w trybie zwykłym albo uproszczonym. W obu tych trybach powództwo może zostać rozpoznane w zbiegu z postępowaniem upominawczym albo nakazowym (jeżeli istnieją ku temu podstawy). Powód może ponadtownieść pozew do e-sądu,wówczas sprawa zostanie rozpoznana w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Jeśli chodzi już o samo pismo procesowe, to w pozwiepowód ma obowiązek wskazać zasądzenia kwoty odszkodowania, w jakiej wysokości się domaga oraz z tytułu jakiej umowy. Powinien przedstawić także argumentację świadczącą o tym, że dłużnik nie wykonał bądź nienależycie wykonał zobowiązania i w związku z tym powód poniósł określoną szkodę majątkową.Jeżeli żąda odsetek, powinien wskazać od jakiej daty. To tak naprawdę dopiero początek całej sprawy o odszkodowanie. Warto zatem zgłosić się z takim problemem do dobrego adwokata, który nie tylko będzie znał najnowsze i obowiązujące przepisy, ale także poprowadzi taką sprawę profesjonalnie do samego końca.
